Voor veel vrouwen is de menstruatie een vervelende tijd wat erbij hoort, maar wist je dat je menstruatie heel veel zegt over je algehele gezondheid? De kleur, de hoeveelheid en de consistentie van je bloedverlies is daarbij belangrijk en daarom leg ik je uit hoe je het voor jezelf kunt bijhouden en wat het bloedverlies zegt over je hormoonbalans.
De menstruatie
Elke maand heeft alles wat je eet, hoe gestrest je bent, de lichaamsbeweging die je doet en de kwaliteit van je relaties allemaal een invloed op je hormonale balans en op je menstruatiecyclus.
– Niet genoeg slapen, ‘vergeten’ te eten? Je menstruatie kan donkerder zijn, dikker bloed met meer bloedstolsels en pijnlijke krampen.
– Te veel gewerkt, intensief gesport, niet genoeg gegeten of ben je extra gestrest? De uitwerking op je menstruatie kan zijn dat je een kortere, lichtere en meer waterige menstruatie hebt.
Als je weet wat je menstruatie zegt, is het makkelijker om hiermee om te gaan door bijvoorbeeld goed voor jezelf te zorgen, meer rust in te bouwen, goed en voedzaam te eten en sporten op een manier die bij je past.
Observeren
Om te weten hoe je menstruatie verloopt let je op de volgende punten:
– Kleur
– Hoeveelheid
– Helderheid
– Aantal dagen
– Wel of geen stolsels
1. Tampons
Als je uitsluitend tampons gebruikt, kun je het bloed observeren na het verwijderen van een tampon (voordat je deze in de prullenbak doet). Omdat tampons ontworpen zijn om superabsorberend te zijn, is het op deze manier moeilijker om stolsels en de textuur van je menstruatie waar te nemen. Op deze manier kun je wel goed de kleur bekijken. Ook kun je per dag bijhouden hoe vaak je moet verwisselen en welke maat (mini tot ultra) tampon je nodig hebt.
2. Maandverband
Maandverband maakt het observeren van het bloedverlies gemakkelijker. Het is ook ontworpen om zeer absorberend te zijn, dus textuur kan hier moeilijk te zien zijn. Denk er bij het controleren van de kleur van je menstruatie aan dat bloed dat aan lucht is blootgesteld, bruiner wordt, dus het is het beste om de kleur kort na het dragen van een maandverband of na het afvegen te observeren.
3. Menstruatiecups
Menstruatiecups zijn de gemakkelijkste manier om het bloedverlies in zijn volle vorm te observeren. Een menstruatiecup vangt het bloed op. Wanneer het klaar is om te worden verwijderd, gooi je de inhoud in het toilet of door de gootsteen. Dit is een goed moment om zowel de kleur als de consistentie te observeren – zijn er veel stolsels? Stroomt het bloed goed (bij een gezonde menstruatie is het bloed iets dikker dan water). Is het plakkerig of vrij stromend?
Na verloop van tijd leer je de natuurlijke patronen en ritmes van je lichaam kennen…
Wat zegt je bloedverlies?
Het is normaal om iedere maand een andere menstruatie te hebben, het kan zelfs wisselend zijn op verschillende dagen van je menstruatie. Veel vrouwen beginnen met donkerbruine vlekken en gaan op dag twee of drie over naar helderrood. Deze types worden als richtlijn gegeven. Na verloop van tijd leer je de natuurlijke patronen en ritmes van je lichaam en wat de onderliggende oorzaken kunnen zijn van jouw klachten. Zo weet je wat jouw lichaam nodig heeft en hoe je het optimaal kunt ondersteunen.
1. Helderrood bloedverlies
Zo ziet een normale, gezonde menstruatie eruit:
– Helderrood
– Weinig tot geen stolsels
– Geen tot nauwelijks kramp/buikpijn
2. Donkerbruin
Bruin gekleurd bloed geeft aan dat het bloed is blootgesteld aan zuurstof. Dit kan te wijten zijn aan spotting voordat de echte menstruatie begint, of als oud bloed nadat de menstruatie is afgelopen. Donkerbruin menstruatiebloed wordt vaak gezien wanneer vrouwen spotting ervaren in de dagen vóór hun menstruatie. Dit komt vaak doordat het baarmoederslijmvlies te vroeg begint af te breken, en dit kan een teken zijn van een laag progesteron. Progesteron is het hormoon dat voornamelijk wordt aangemaakt in de tweede helft van de menstruatiecyclus (na de eisprong) en is verantwoordelijk voor het op zijn plaats houden van het baarmoederslijmvlies tot je menstruatie (of tot een zwangerschap). Wanneer de progesteronspiegel te vroeg daalt, kunnen kleine delen van het slijmvlies al loskomen. Je ziet dan vaak donkerbruine vlekken. Donkerbruin bloedverlies kun je ook hebben wanneer de baarmoeder tegen het einde van de menstruatie niet efficiënt al het bloed heeft verwijderd. Na een normale, felrood gekleurde menstruatie kan het zijn dat je gedurende een dag of twee donker, dik bloed ziet nadat de menstruatie is afgelopen.
Als je dit hebt na je menstruatie, kan acupunctuur, yoga of oliepakking helpen om de doorbloeding van je baarmoeder te optimaliseren.
3. Lichtroze, waterige menstruatie
Lichtgekleurd menstruatiebloed dat heel dun/waterig lijkt, kan duiden op uitputting. Dit kan in de vorm zijn van voedingstekorten en ondervoeding (met name gezonde vetten). Het wordt ook vaak veroorzaakt door uitputting in de vorm van chronische stress en burn-out. Dit type menstruatie is vaak kort (minder dan drie dagen) en kan erg licht zijn – er is alleen een lichte tampon of inlegkruisje voor nodig.
Lichtroze periodes worden vaak waargenomen bij vrouwen met een laag oestrogeengehalte – het hormoon dat verantwoordelijk is voor het opbouwen van een dik en gezond baarmoederslijmvlies. Wanneer je lichaam fysiek of emotioneel uitgeput is, wordt de oestrogeenproductie vaak verlaagd om prioriteit te geven aan het kunnen functioneren van je lichaam. Dit beeld komt veel voor bij vrouwen die moeite hebben om zwanger te worden, omdat het lichaam geen prioriteit geeft aan voortplanting in tijden van stress en ondervoeding.
Wanneer je hier last van hebt is het belangrijk om heel goed voor jezelf te gaan zorgen, je lichaam te voeden en goed te herstellen.
4. Donkerrood
Deze vaak dikke, stroperige en gestolde donkerrode periode gaat vaak gepaard met pijnlijke krampen. Donkerrode periodes zijn vaak hevig, kunnen meerdere dagen aanhouden (zelfs langer dan acht dagen) en veel vrouwen hebben last van PMS (pijnlijke borsten, stemmingswisselingen, opgeblazen gevoel). Dit type menstruatie wordt vaak veroorzaakt door een teveel aan oestrogeen. Oestrogeen is verantwoordelijk voor het opbouwen van een dik en gezond baarmoederslijmvlies die tijdens de menstruatie wordt afgestoten. In een gezonde cyclus produceert je lichaam oestrogeen in de eerste helft van de cyclus, gevolgd door een sterke afname van oestrogeen nadat de eisprong heeft plaatsgevonden. In de tweede helft (ná de eisprong) van de cyclus stijgt progesteron en heeft het een compenserend effect op oestrogeen. Progesteron zorgt ervoor dat het baarmoederslijmvlies niet te dik wordt en houdt deze op zijn plaats. Wanneer het oestrogeen hoger is, of er is sprake van een verlaagd progesteron kun je zware, pijnlijke menstruaties ervaren, met voorafgaand PMS-symptomen.
Naast dat het belangrijk is om te achterhalen waarom je progestron laag/oestrogeen hoog is, kan het helpen om na je menstruatie een steam te doen.
Yoni steam
Een steam is het stomen van de vagina. In algemene zin is het ontzettend goed om de vagina te stomen omdat de vagina enorm absorberend is. Door te stomen wordt de bloedstroom en het zuurstofgehalte verhoogd wat ervoor zorgt dat de diepere lagen in de vagina ontspannen, het zelfreinigend effect van je baarmoeder en vagina wordt ondersteund en het baarmoederslijmvlies meer in balans wordt gebracht. De steam kan je zo’n twee tot drie keer per maand doen (niet tijdens je menstruatie of zwangerschap). Bij een zwangerschapswens tot je ovulatie!
Je lichaam is slim: het zal altijd prioriteit geven aan overleven boven de vruchtbaarheid…
5. Geen menstruatie
Heb je helemaal geen of een heel onregelmatige cyclus? Er zijn verschillende redenen waarom dit kan gebeuren:
Post-anticonceptie
Als je onlangs bent gestopt met het gebruik van hormonale anticonceptie (zoals de pil), kan het enkele maanden duren voordat je lichaam zijn eigen natuurlijke hormoonproductiecyclus hervat. Elke vrouw reageert anders – de meesten zien een natuurlijke terugkeer van hun menstruatiecyclus binnen 3 maanden na het stoppen met de pil, terwijl anderen meer dan een jaar nodig hebben om de natuurlijke cycli te herstellen. Als je onlangs bent gestopt met het gebruik van anticonceptie richt je dan op het aanvullen van voedingsstoffen die waarschijnlijk door de pil zijn uitgeput: met name zink, B-vitamines, vitamine C en magnesium. Een prenatale vitamine van goede kwaliteit is een gemakkelijke manier om het volledige spectrum aan voedingsstoffen binnen te krijgen dat je lichaam nodig heeft na de pil, samen met een gezond dieet vol bladgroenten en gezonde vetten zoals avocado, kokos(olie), vis en avocado.
PCOS (Polycysteus ovarium syndroom)
PCOS is een verzamelnaam voor allerlei hormoonverstoringen. Het staat voor Polycysteus Ovarium Syndroom. Vrouwen met PCOS hebben vaak cystes op hun eileiders en een onregelmatige cyclus. Zo’n 10% van de Nederlandse vrouwen heeft PCOS.
Als je vermoedt dat je PCOS hebt, laat het dan onderzoeken bij je (huis)arts.
Stress
Stress is een belangrijke oorzaak van vertraagde of uitblijvende ovulatie (en dus uitblijvende menstruatie). Je lichaam is slim: het zal altijd prioriteit geven aan overleven boven de vruchtbaarheid. Als je lichaam vindt dat je huidige levensstijl te stressvol is, kan het leiden tot het uitblijven van je ovulatie.
Wanneer je geen of hele onregelmatige cyclus hebt, is het belangrijk om te onderzoeken waarom je lichaam zich niet veilig voelt:
– Heb je teveel stress?
– Eet je voldoende?
– Train je teveel?
– Etc…
Wees echt eerlijk tegen jezelf en denk na over wat jouw aandacht nodig heeft. Bedenk je altijd dat het belangrijk is om erachter te komen waarom je dit hebt, (waarom heb je geen ovulatie, te hoog oestrogeen, te laag progesteron etc) om zo de oorzaak aan te pakken en je hormonen te optimaliseren waardoor jij je weer goed gaat voelen!
